امروزه افزایش جمعیت باعث شده است که انسان‌ها بر اساس سلیقه و نیاز خود با حداقل هزینه ممکن، مواد خوراکی متنوعی را تهیه کنند. پرورش قارچ از گذشته تا امروز بسیار پر‌طرفدار بوده است. ضمن اینکه این محصول به دلیل داشتن پروتئین، اسید آمینه، چربی‌ها، کربوهیدرات‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی غنی در وعده‌های غذایی انسان به عنوان ماده‌ای بسیار مقوی وجود دارد و نیازمند توجه به ضدعفونی سالن قارچ (Disinfection of the mushroom cultivation hall) است.
برای پروش قارچ باید شرایط خاصی را مد نظر داشت تا محصول با کیفیتی داشته باشید از جمله این شرایط می‌توان به تهویه مناسب، رطوبت کافی، میزان دما، ورود و خروج افراد به سالن‌های پرورش قارچ اشاره داشت. در این مطلب از وب سایت بی نظیر کاران شما را با اهمیت ضدعفونی سالن قارچ و تاثیر آن بر کیفیت محصول می‌پردازیم.
در جدول زیر روش هایی مدرن برای ضدعفونی سالن قارچ به صورت خلاصه آورده شده است:
| روش ضدعفونی | توضیحات | مزایا | معایب |
| آب داغ و مواد شوینده | شستشو با آب داغ و شوینده برای تمیز کردن سطوح سالن. | مؤثر و مقرون‌به‌صرفه. | آسیب به برخی تجهیزات. |
| بخار داغ | استفاده از بخار با دمای ۷۰ درجه برای از بین بردن آلودگی. | نفوذ به عمق سطوح. | نیاز به تجهیزات خاص. |
| فرمالین | محلول فرمالین برای ضدعفونی سالن قارچ و سطوح. | مؤثر در از بین بردن پاتوژن‌ها. | نیاز به تهویه، خطرناک برای سلامت. |
| هیدروژن پراکساید | استفاده از آب اکسیژنه برای نابودی باکتری‌ها و ویروس‌ها. | ضدعفونی سریع. | مقاوم بودن هاگ‌های تریکودرما. |
| پراستیک اسید | ترکیب پراکسید هیدروژن و استیک اسید. | مؤثر در نابودی اسپورها. | ممکن است به تجهیزات آسیب بزند. |
| کلر | استفاده از کلر برای ضدعفونی آب آبیاری. | جلوگیری از انتشار بیماری. | نیاز به تنظیم pH مناسب. |
| کاربندازول | ضدعفونی خاک پوششی با محلول کاربندازول. | جلوگیری از آلودگی‌های احتمالی. | نیاز به دقت در دوز مصرف. |
ضدعفونی سالن قارچ چگونه است؟
ضدعفونی کردن سالن قارچ به منظور از بین بردن عوامل بیماری‌زا، انواع باکتری، ویروس، میکروب و … کاربرد دارد. ضمن اینکه بسیاری از آلودگی‌ها را از دیوارها، کف سالن، پوشش کارکنان، ظروف و وسایل مخصوص کار از بین می‌برد. از جمله مواد ضدعفونی‌کننده رایج برای ضدعفونی به روش سنتی می‌توانیم به استفاده از وایتکس اشاره کنیم.
همچنین امروزه از الکل اتیلیک رقیق برای ضدعفونی ابزار و سالن مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای ضدعفونی سالن قارچ (Disinfection of the mushroom cultivation hall) معمولا از مواد شیمیایی استفاده نمی‌شود و فرایند شستشو با استفاده از آب جوش و بخار است همچنین استفاده از سیستم CIP نیز بسیار مناسب است.
پاکسازی با مواد شوینده و آب داغ
در روش اول ضدعفونی سالن قارچ، همه قسمت‌های سالن باید کاملاً تمیز شوند. کف، دیوارها، قفسه‌ها، تجهیزات مانند هیتر، فن تهویه، دستگاه‌های رطوبت‌ساز و حتی راهروها باید با ترکیب آب داغ و مواد شوینده شسته شوند. برای این کار می‌توان از برس، اسفنج یا دستگاه‌های شوینده استفاده کرد.
دقت کنید قطعات برقی و موتور تجهیزات نباید با آب تماس مستقیم داشته باشند. بهتر است ساختار سالن به‌گونه‌ای باشد که آب به‌راحتی در کف جریان یابد؛ مثل شیب مناسب کف، کاشی‌کاری دیوارها و نصب کفشوی. پس از شست‌وشو، یک بار دیگر آب داغ را به‌صورت پاششی روی تمام سطوح اعمال کنید تا باقی‌مانده آلودگی‌ها هم برطرف شود.
ضدعفونی حرارتی با بخار داغ
روش دوم ضدعفونی سالن قارچ به این صورت است که بخار داغ با دمای حدود ۷۰ درجه سانتی‌گراد و در مدت زمان تقریبی ۸ ساعت، بسیاری از عوامل بیماری‌زا را از بین می‌برد. این روش به‌ویژه برای نقاطی که دسترسی سخت دارند، مانند درزها، زیر تجهیزات و باقی‌مانده‌های کمپوست، مؤثر است. برای این کار، از دیگ بخار و دستگاه مه‌پاش نازلی استفاده می‌شود. بخار به عمق سطوح نفوذ کرده و میکروارگانیسم‌هایی را که از شست‌وشو باقی مانده‌اند، غیرفعال می‌کند.
مهم‌ترین مواد ضدعفونی سالن قارچ
برای نابودی کامل آلودگی‌ها، از مواد ضدعفونی‌کننده شیمیایی استفاده می‌شود. این محلول‌ها باید بر روی تمامی سطوح مانند کف، دیوار، درب‌ها، قفسه‌ها، ورودی‌ها، وسایل برداشت، لباس کارکنان و سایر بخش‌های قابل دسترسی اسپری شوند. در انتخاب این مواد باید به دو نکته توجه داشت: اول، خاصیت خورندگی آن‌ها، و دوم، بی‌خطر بودن برای تنفس افراد. پس از پاشیدن، اجازه دهید محلول‌ها مدتی باقی بمانند و سپس با آب، محل را بشویید تا آثار شیمیایی حذف شوند. در ادامه، برخی از مواد پرکاربرد معرفی می‌شوند:
پراستیک اسید
پراستیک اسید ضدعفونی‌کننده بسیار قوی است که علاوه بر پاکسازی و ضدعفونی سالن قارچ و نابودی انواع باکتری‌ها و ویوس‌ها آسیب‌زا، اسپورها را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. این محلول از ترکیب پراکسید هیدروژن و استیک اسید ساخته شده و توانایی پاکسازی محیط از چربی‌ها، قارچ‌ها و میکروارگانیسم‌ها را دارد. این ماده توسط سازمان‌های بین‌المللی به‌عنوان ضدعفونی‌کننده‌ای بی‌خطر شناخته شده است، اما در صورت غلظت بالا، ممکن است به تجهیزات آسیب بزند.
ضدعفونی کننده سطوح VT6 که بر پایه پراستیک اسید ساخته شده، یکی از گزینه‌های مناسب برای ضدعفونی کردن سالن‌های قارچ است. این ماده به دلیل قدرت اکسیداسیون بالای خود می‌تواند میکروارگانیسم‌ها، باکتری‌ها و ویروس‌ها را از بین ببرد و به‌ویژه برای ضدعفونی کردن سطوح و تجهیزات در محیط‌های حساس مانند سالن‌های قارچ مناسب است. پراستیک اسید قدرت بالایی در نابودی اسپورها دارد که یکی از چالش‌های اصلی در ضدعفونی سالن‌های قارچ است.
هیدروژن پراکساید
یکی از مواد پرکاربرد برای ضدعفونی سالن قارچ و از بین بردن انواع باکتری‌ها و به صورت کلی طیف وسیعی از ارگانیسم‌های غیر بهداشتی و بیماری‌زا، آب اکسیژنه و یا هیدروژن پراکساید معرفی شده که مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده یک حلال قوی برای پاکسازی سطح است و قدرت بالایی در نابودسازی ویروس‌ها و باکتری‌ها دارد. اما هاگ‌های تریکودرما نسبت به آن مقاوم هستند؛ بنابراین باید همراه با مواد دیگر استفاده شود. حین مصرف، رعایت نکات ایمنی مانند استفاده از لباس محافظ، ماسک و عینک ضروری است.
فرمالین
از جمله مواد ضد عفونی کننده و گند زدا می‌توانیم به فرمالین با نام‌های فرمالدئید و متیل آلدئید اشاره کنیم که این ماده برای ضدعفونی سالن قارچ از مهم ترین مواد صنعتی بهداشتی به شمار می‌رود. فرمالین به دلیل داشتن خاصیت ضد سرطان‌زایی و از بین بردن پالتوژن‌های مختلف ماده ضدعفونی‌کننده بسیار کاربردی شناخته شده است.
فرمالین معمولاً با غلظت ۳۷ یا ۴۰ درصد عرضه می‌شود. برای استفاده، باید آن را با آب رقیق کرده (۱۰۰ سی‌سی در ۵ لیتر آب) و سپس روی سطح اسپری کرد. دقت کنید از غلظت بالاتر از ۲٪ استفاده نشود، چون می‌تواند باعث رشد کپک تریکودرما شود. استفاده از ماسک، دستکش و تهویه مناسب الزامی است.
استفاده از کلر در پرورش قارچ
در پرورش قارچ، کلر به‌عنوان یک ماده مؤثر برای ضدعفونی سالن قارچ ، کنترل آلودگی‌ها، به‌ویژه بیماری لکه باکتریایی، به‌کار می‌رود. با افزودن مقدار مناسبی از پودر کلر یا هیپوکلریت سدیم به آب آبیاری، می‌توان بستر کشت را از باکتری‌ها، ویروس‌ها و دیگر عوامل بیماری‌زا پاکسازی کرد. این محلول نه‌تنها آب را ضدعفونی می‌کند بلکه از انتشار بیماری در مراحل اولیه رشد قارچ جلوگیری می‌نماید. تنظیم صحیح pH آب (حدود ۶.۵) و رعایت میزان مناسب کلر (حداکثر ۱۵۰ پی‌پی‌ام) اهمیت زیادی دارد، زیرا غلظت بالا یا pH نامناسب می‌تواند اثربخشی کلر را کاهش داده یا موجب آسیب به قارچ‌ها شود.
کاربندازول
این ماده به‌ویژه برای مقابله با قارچ‌های مقاوم مانند تریکودرما استفاده می‌شود و از رشد دوباره قارچ‌های غیرمفید جلوگیری می‌کند. از آنجایی که اثر سیستمیک دارد، بیشتر برای ضدعفونی خاک کمپوست کاربرد دارد، نه تجهیزات.
وایتکس در سالن قارچ
وایتکس یکی از مواد ضدعفونی‌کننده ارزان و در دسترس است که در سالن‌های پرورش قارچ برای از بین بردن عوامل بیماری‌زا استفاده می‌شود. این ماده ضدعفونی سالن قارچ با خاصیت گندزدایی قوی، می‌تواند سطح‌ها، دیوارها، کف سالن و حتی برخی از ابزارها را از آلودگی‌های باکتریایی پاکسازی کند. هنگام استفاده از وایتکس باید دقت شود که غلظت آن مناسب باشد تا هم اثربخشی خوبی داشته باشد و هم به تجهیزات یا محیط کشت آسیب نرساند. رعایت نکات ایمنی مانند تهویه مناسب و استفاده از دستکش و ماسک هنگام کار با وایتکس ضروری است، چرا که بخارات آن می‌تواند برای دستگاه تنفسی مضر باشد.
کدام مواد ضدعفونی کننده برای سالن پرورش قارچ مناسب است؟
به دلیل اینکه قارچ خوراکی بسیار مفید و سالمی در سبد غذایی انسان شناخته شده است از بین بردن و ضدعفونی سالن قارچ بسیار مهم دانسته شده زیرا به صورت مستقیم بر سلامت انسان‌ها اثر می‌گذارد. بنابراین پیشنهاد ما به شما استفاده از بهترین محصولات ضدعفونی‌کننده شرکت بی نظیر کاران بوده که شامل ضدعفونی کننده‌های دست اپتیمم بک، اچ 300، اچ 500، اچ 600 و ضدعفونی‌کننده سطوح وی تی 6 است.
معمولا کارشناسانی که مسئول ضدعفونی کردن سالن‌های پرورش قارچ هستند این نکته را می‌دانند که شستشو سالن و میکروب‌زدایی آن باید قبل از مرحله کشت انجام شود. اما با وجود این شرایط امکان ورود آلودگی مجدد وجود دارد. لازم به ذکر است که شرکت بی نظیر کاران بهترین محصولات گندزدا و ضدعفونی کننده محیط را با قیمتی مناسب به مشتریان عزیز ارائه می‌دهد. استفاده از محصولات این شرکت برای انجام فرایند شست و شو و پاکسازی بسیار مناسب است زیرا این محصولات بهداشتی کاملا استاندارد بوده و سلامت انسان و سایر موجودات و محیط زیست را به خطر نمی‌اندازد.
نحوه ضد عفونی خاک پوششی قارچ
ضدعفونی کردن خاک پوششی قارچ یکی از مراحل حساس و ضروری در روند پرورش قارچ است. برای این کار دو روش اصلی وجود دارد: استفاده از بخار آب گرم و محلول فرمالین. در روش اول، خاک به‌مدت چند ساعت با بخار ۵۷ تا ۶۰ درجه سانتی‌گراد پاستوریزه می‌شود و دمای آن به‌کمک اهم‌متر و دماسنج کنترل می‌گردد.
در روش دوم، وقتی حجم خاک کمتر است، می‌توان از محلول فرمالین ۱ تا ۴ درصد استفاده کرد و آن را به‌صورت لایه‌لایه روی خاک پاشید، سپس با پلاستیک پوشاند تا گاز فرمالین تمام لایه‌ها را ضدعفونی کند. در پایان هر دو روش، خاک باید به‌خوبی تهویه شود تا برای مصرف آماده باشد و باقی‌مانده مواد شیمیایی یا حرارت اضافی آسیبی به میسیلیوم قارچ وارد نکند.
ضدعفونی خاک پوششی قارچ با کاربندازیم
کاربندازیم یکی از مؤثرترین سموم برای ضدعفونی سالن قارچ و همچنین ضدعفونی خاک پوششی در پرورش قارچ است که با خاصیت حفاظتی و درمانی خود، شرایط مناسبی را برای رشد قارچ‌های سالم فراهم می‌کند. این سم با نابود کردن قارچ‌های رقیب، باکتری‌ها و نماتدها، از آلودگی‌های احتمالی در بستر کشت جلوگیری می‌کند. برای استفاده از آن، مقدار مشخصی از پودر را در آب حل کرده و در زمان مناسب مانند صبح یا عصر، خاک پوششی را با محلول تهیه‌شده آبیاری می‌کنند. رعایت دوز مصرف و دستورالعمل روی بسته‌بندی، نقش مهمی در اثربخشی این ضدعفونی دارد.
شرایط اتاق پرورش قارچ چیست؟
قبل از آن که به سراغ ضدعفونی سالن قارچ برویم، اتاق پرورش قارچ باید شرایطی به رخ زیر داشته باشد:
- وجود دیوار‌های سیمانی برای اتاق پرورش قارچ ضروری است زیرا باید جنس آن به صورتی باشد که رطوبت مناسب در آن حفظ شود.
- سالن‌های پرورش قارچ باید محلی برای خارج شدن آب داشته باشد.
- از جمله شرایط بسیار مهم اتاق پرورش قارچ می‌توانیم به نصب تهویه و هوادهی مناسب اشاره کنیم.
- سالن‌های پرورش قارچ برای حفظ کیفیت محصول باید بدون درز باشد.
- این اتاق باید شرایط مناسبی برای نصب وسایل گرمایشی داشته باشد.
- این اتاق باید مناسب برای لوله‌کشی آب و ایجاد رطوبت از طریق آب‌پاشی باشد.
- سالن‌های پرورش قارچ باید از ارتفاع مناسبی برای ایجاد طبقات برخوردار باشد.
لازم به ذکر است که برای ضدعفونی سالن قارچ استفاده از کمپوست بسیار مناسب و کاربردی است ضمن اینکه اجزای آن باید به صورت کامل قابلیت بررسی و کنترل داشته باشد.
نتیجه گیری
شرکت بی نظیر کاران ارائه‌دهنده بهترین و با کیفیت‌ترین خدمات در زمینه تولید انواع مواد شوینده بهداشتی و صنعتی می‌باشد. در این مطلب تلاش کردیم اطلاعات بسیار مناسبی را درباره راهکارهای ضدعفونی سالن قارچ، شرایط و اهمیت آن بیان کنیم تا بتوانید برای پیشرفت و موفقیت در این حرفه عملکرد مناسب‌تری داشته باشد.
